Một trong những vật dụng thờ đi kèm bàn thờ gia tiên không thể không nhắc đến giá gương thờ, khám thờ, mẫu ảnh thờ, lư hương, chén nước, bình hoa,…Trong đó, giá gương thờ được đặt trên bàn thờ gia tiên để tưởng nhớ đến những người đã mất.

Giá gương thờ là gì?

Giá gương thờ được dùng trên bàn thờ gia tiên, người xưa có câu ca dao “Nhiễu điều phủ lấy giá gương, người trong một nước phải thương nhau cùng”. Hình ảnh “giá gương” sử dụng trong câu ca dao chính là giá gương thờ.

“Giá gương” hay còn gọi là “giá hương” là một loại đồ thờ phổ biến trong bàn thờ của người Việt xưa. Thông thường nhà con trưởng sẽ thờ cổ ngai hay ỷ, trên đặt các cổ thần chủ (bài vị) của tổ tiên. Nhà con thứ sẽ phải thờ vọng bằng chiếc giá gương đặt ở vị trí cao nhất trên bàn thờ, tượng trưng cho các đời tổ tiên.

Giá gương được làm bằng gỗ, thoạt nhìn sẽ thấy giống với hình dáng của chiếc khung ảnh, hai chân đứng. Hình thức chạm khắc tương đối đa dạng. Có loại chạm khắc cầu kì tinh tế, được sơn son thếp vàng hay bạc lộng lẫy. Lại có loại thiết kế đơn giản, chỉ là những chiếc khung trơn và để mộc không sơn.

Mặt chính của giá gương thờ được chạm nổi hoặc vẽ sơn, thếp vàng, bạc. Một số đề tài trang trí thường thấy là cây Tùng cổ thụ. Ý nghĩa của hình ảnh cây Tùng cổ thụ này tượng trưng cho “Đức thụ”, nghĩa là cây đức của tổ tiên. Theo đó, hình ảnh cây đức này cũng đề cao đạo lý từ bao đời nay của dân tộc “Mộc bản hữu nguyên” tức là “cây có cội, nước có nguồn”.

Ngoài ra, trên giá gương thờ còn dùng các hình ảnh thông dụng như: bộ tam sự (đỉnh hương, đài nến, lọ hoa, đĩa quả, hạp hương, bình hương,….) Một số giá gương thờ dùng hình ảnh tản vâ, tức dải mây, miêu tả sự tinh khiết, nhẹ nhàng.

Trong câu ca dao trên, ta còn thấy hình ảnh của “nhiễu điều”. Ý nghĩa của nhiễu là tên của một loại vải xưa, được nhuộm màu đỏ (màu điều) nên gọi là nhiễu điều. Tấm vải nhiễu đỏ được che lên giá gương, vừa có tác dụng che chắn bụi bẩn, vừa tạo được sự uy nghiêm cho không gian thờ.

Bên cạnh giá gương thờ thì mọi người có thể là dùng: Ngai thờ bằng gỗ, Khám thờ

Kết hợp giá gương thờ với các vật dụng thờ cúng trong không gian thờ.

Ngoài sự xuất hiện của giá gương trong không gian thờ, người ta còn có thể thấy những hình ảnh quen thuộc khác như: bộ đỉnh hương, bình hoa, mâm quả, cặp chân nến, bát hương, chén nước,…Ngoài giá gương thờ, cách bố trí và sắp xếp các vật dụng này cho đúng với tâm linh là điều hết sức quan trọng.

Đỉnh hương thường sẽ có 3 phần, trung tâm là lư đồng, hai bên là nến đồng. Trong các dịp lễ, người ta dùng lư đồng để đốt trầm, giúp không gian thờ cúng thêm trang trọng, thẩm mỹ. Tiếp theo là vị trí của bình hoa và mâm quả. Nếu nhìn từ ngoài vào, bình hoa đặt bên phải, bên trái là mâm quả.

Vị trí của cặp chân nến là hai bên góc ngoài bàn thờ, tượng trưng cho Thái Cực lưỡng nghi. Bên trái tượng trưng mặt trời, bên phải tượng trưng cho mặt trăng. Một vật thờ quan trọng mà không thể không nhắc đến là bát hương. Đây là nơi gia chủ thường xuyên thắp hương để tưởng nhớ người mất. Ngày xưa, số lượng bát hương thường là số lẻ, nhưng hiện nay, bàn thờ gia tiên chỉ có một bát hương để chính giữa bàn thờ. Cuối cùng, vị trí của ba chén nước thường được để ngoài cùng trước bát hương.

Việc thờ cúng tổ tiên là một truyền thống văn hóa lâu đời và không thể thiếu. Chính vì vậy, cách bày trí như thế nào được nhiều người quan tâm, những kinh nghiệm bày trí được truyền thế hệ sau là những điều vô cùng quý báu.

Sự phát triển kinh tế xã hội, kéo theo sự thu hẹp của không gian thờ cúng truyền thống đã khiến chiếc giá gương thờ xuất hiện ít dần. Một biểu hiện cho nền văn hóa truyền thống đang bị mai một dần. Chính vì vậy, không quá ngạc nhiên khi những hình ảnh ví von quen thuộc lại trở nên xa lạ đối với các tầng lớp giới trẻ hiện nay.

Quý khách hàng có nhu cầu vui lòng liên hệ thông tin sau:

CƠ SỞ SẢN XUẤT ĐỒ THỜ NHÂN THÚY

• Địa chỉ: Thôn Rô, Sơn Đồng, Hoài Đức, Hà Nội
• Điện thoại: 0987260688 0858658858
• E-mail: nhan.dotho.mynghe@gmail.com